Γενικά

Εισοδήματα από μετοχές, τόκους ή εκποίηση περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν πριν από το 2010 (οικονομικό 2011), ακόμη και αν δηλωθούν εκ των υστέρων δεν βαρύνονται με εισφορά αλληλεγγύης.

Αυτό προβλέπει απόφαση που εξέδωσε ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Γιώργος Πιτσιλής και η οποία «ανοίγει τα μάτια» σε φορολογουμένους που δεν γνώριζαν πως μπορούν να επικαλεστούν συγκεκριμένα εισοδήματα παρελθόντων ετών για να καλύψουν τεκμήρια, χωρίς να κινδυνεύουν να επιβαρυνθούν με έκτακτες εισφορές.

Η απόφαση αναφέρει πως με βάση τους νόμους 3986/2011 και 4305/2014 επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης στα εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ των φυσικών προσώπων που προέκυψαν κατά τις διαχειριστικές χρήσεις 2010 έως και 2014 και δηλώνονται με τις δηλώσεις των αντίστοιχων οικονομικών ετών 2011-2015, αλλά και στα εισοδήματα που αποκτώνται κατά τα φορολογικά έτη 2015 και 2016.

Ακολούθως ξεκαθαρίζει πως εισοδήματα παλαιότερων ετών, που αποκτήθηκαν πριν από την επιβολή της εισφοράς και δεν ήταν υποχρεωτικό να δηλωθούν, δύνανται να δηλώνονται εκπρόθεσμα στο πρώτο μη παραγεγραμμένο έτος, που σήμερα είναι η χρήση 2010 (οικονομικό 2011), στου οποίου τα εισοδήματα άρχισε να επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Όπως διευκρινίζεται, η δυνατότητα αυτή έχει δοθεί, διότι κάποια εισοδήματα που δεν είχαν υποχρέωση να δηλωθούν και συνεπώς δεν καθιστούν παράβαση για τον φορολογούμενο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ληφθούν υπόψη κατά το σχηματισμό κεφαλαίων προηγούμενων ετών. Συγκεκριμένα πρόκειται για εισοδήματα από μερίσματα, πώληση μετοχών, τόκους, αλλά και ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα αλλά καλύπτουν τεκμήρια, όπως η εκποίηση περιουσιακών στοιχείων.

Να σημειωθεί πως τα παραπάνω εισοδήματα όχι μόνον δεν βαρύνονται με τις προαναφερθείσες έκτατες εισφορές, αλλά μπορούν και να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν τεκμήρια, γλυτώνοντας έτσι τους φορολογουμένους από την πληρωμή υπέρογκων φόρων εισοδήματος.

Το μόνο που χρειάζεται είναι ο φορολογούμενος να δηλώσει τα εισοδήματα αυτά ως «αναλωθέν κεφάλαιο παρελθόντων ετών» στον πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης και με τον τρόπο αυτό να υπερκαλύψει την πρόσθετη διαφορά τεκμαρτού εισοδήματος που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια.

Αποκαλυπτικά στοιχεία για την πρωτοφανή υπερχρέωση και οικονομική εξαθλίωση που υπέστησαν εκατομμύρια ελληνικά νοικοκυριά εξαιτίας της υπερ-φορολόγησης την εποχή των Μνημονίων προκύπτουν από την έκθεση απολογισμού δράσεων των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων για το έτος 2015, η οποία δημοσιοποιήθηκε το απόγευμα της Παρασκευής στο Διαδίκτυο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, που δημοσιεύει σήμερα ο «Ελεύθερος Τύπος», οι Ελληνες φορολογούμενοι που έχουν φορτωθεί με ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο έφθασαν τα 4.305.153 άτομα την 1η-1-2016, υπερβαίνοντας πλέον το 50% του συνόλου των ενήλικων πολιτών που είναι υπόχρεοι υποβολής φορολογικών δηλώσεων!

Το συνολικό ποσό ληξιπρόθεσμων χρεών που οφείλουν οι 4.305.153 φορολογούμενοι έφθασε τα 86,298 δισ. ευρώ, χωρίς στο ποσό αυτό να υπολογίζονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα τελωνεία.

Είναι προφανές ότι τα αλλεπάλληλα φοροεισπρακτικά μέτρα που επιβλήθηκαν την περίοδο 2010-2015, με την εφαρμογή των Μνημονίων, οδήγησαν περισσότερα από 4,3 εκατομμύρια Ελληνες στην υπερ-χρέωση και τους έφεραν στο σημείο να μην μπορούν να πληρώσουν εμπρόθεσμα τους φόρους τους.

Μάλιστα ένας στους πέντε πολίτες έχει ήδη υποστεί κατάσχεση σε καταθέσεις, μισθούς, συντάξεις ή ενοίκια.

Βάρος για εκατομμύρια υπερχρεωμένους και οικονομικά εξαθλιωμένους φορολογούμενους είναι τα τεκμήρια της Εφορίας καθώς προσδιορίζουν το ύψος του φορολογητέου εισοδήματός τους σε πολύ πιο υψηλό επίπεδο από το πραγματικό και τους υποχρεώνουν να καταβάλουν υπέρογκους φόρους.

Ταυτόχρονα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του "Ελεύθερου Τύπου", τα τεκμήρια τούς εμφανίζουν να έχουν αποκτήσει εισοδήματα μεγαλύτερα από τα εισοδηματικά όρια που έχουν καθοριστεί από διάφορους νόμους για την είσπραξη κοινωνικών επιδομάτων και την απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), με αποτέλεσμα αφενός να χάνουν τα επιδόματα αφετέρου να χρεώνονται αδίκως και με τον ΕΝΦΙΑ.

Για να αποφύγουν τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματός τους σε εξωπραγματικά επίπεδα με βάση τα τεκμήρια, οι φορολογούμενοι πρέπει να βρουν τρόπους να καλύψουν την πρόσθετη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του πραγματικού εισοδήματός τους και του πιο υψηλού ποσού εισοδήματος που προσδιορίζουν τα τεκμήρια.

Αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς εναλλακτικούς τρόπους, τους οποίους παρουσιάζουμε παρακάτω αναλυτικά.

Σε κάθε περίπτωση που ο φορολογούμενος καταφέρνει να δικαιολογήσει τη διαφορά αυτή, φορολογείται για το πραγματικό εισόδημα που έχει δηλώσει κι όχι για το - υψηλότερο του πραγματικού - τεκμαρτό του εισόδημα, οπότε γλιτώνει σημαντικού ύψους φορολογικές επιβαρύνσεις, ενώ ταυτόχρονα ως ετήσιο οικογενειακό του εισόδημα για τον υπολογισμό διαφόρων επιδομάτων και απαλλαγών λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό δηλωθέν και όχι το υψηλότερο τεκμαρτό, που συνήθως είναι και εξωπραγματικό.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει τυχόν προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος λόγω τεκμηρίων, αναγράφοντας στη φορολογική του δήλωση έως και 8 διαφορετικές κατηγορίες ποσών. Συγκεκριμένα, τα ποσά που πρέπει να δηλώσει ο φορολογούμενος για να καλύψει και να δικαιολογήσει την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που προκύπτει λόγω των τεκμηρίων είναι:

1) Εισοδήματα και έσοδα που αποκτήθηκαν τα έτη προ του 2015, δεν ξοδεύτηκαν μέχρι τις 31-12-2014 και αναλώθηκαν εντός του 2015. Πρόκειται για τη μέθοδο κάλυψης τεκμηρίων μέσω "ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών"! Με την "ανάλωση κεφαλαίου", οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύψουν την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενοι εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20 ή 30 χρόνια! Μπορούν ειδικότερα να ανατρέξουν στις φορολογικές δηλώσεις προηγούμενων συνεχόμενων ετών (όσων ετών θέλουν) και να προβούν στις ακόλουθες ενέργειες:

- Να αθροίσουν τα ποσά των πάσης φύσεως εισοδημάτων (από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, επιχειρήσεις, τόκους καταθέσεων, μερίσματα, υπεραξίες από πώληση μετοχών κ.λπ.) και τα ποσά των εσόδων από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, τα οποία έχουν αναγράψει στις δηλώσεις των παρελθόντων ετών.

- Από το άθροισμα εισοδημάτων και εσόδων προηγούμενων ετών, που θα προκύψει, να αφαιρέσουν τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη στις ίδιες φορολογικές δηλώσεις ως τεκμήρια διαβίωσης (για κατοικίες, ΙΧ αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη, υπηρετικό προσωπικό κ.λπ.) καθώς και τα ποσά που δήλωσαν στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπάνησαν για να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη, κινητά αντικείμενα μεγάλης αξίας κ.λπ.).

Το καθαρό ποσό που θα προκύψει από τις παραπάνω μαθηματικές πράξεις είναι το "κεφάλαιο" των προηγούμενων ετών που μπορούν όλοι οι φορολογούμενοι να "σχηματίσουν" και να εμφανίσουν στην Εφορία ως προϊόν αποταμίευσης! Από κει και πέρα, σε κάθε περίπτωση, από το "κεφάλαιο" που θα σχηματιστεί με τον τρόπο αυτό, ο φορολογούμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μέρος για να καλύψει την πρόσθετη διαφορά εισοδήματος που του προσδιορίζουν τα τεκμήρια στη φετινή του δήλωση.

Μπορεί δηλαδή να ισχυριστεί ότι η πρόσθετη διαφορά τεκμαρτού εισοδήματος της φορολογικής του δήλωσης καλύφθηκε με "ανάλωση" ενός μέρους του "κεφαλαίου" το οποίο τού περίσσεψε από τα προηγούμενα έτη. Η καταγραφή όλων των παραπάνω ποσών (εισοδημάτων, δαπανών, καθαρού κεφαλαίου) μπορεί να γίνει χειρόγραφα σε ένα απλό φύλλο χαρτιού ή ηλεκτρονικά σε πρόγραμμα EXCELL, με την μορφή ενός πίνακα εσόδων, δαπανών και καθαρού "κεφαλαίου". Τα ποσά που θα αναγραφούν στον πίνακα αυτό θα πρέπει να αποδεικνύονται από τα δεδομένα των φορολογικών δηλώσεων των παρελθόντων ετών που θα επικαλεστεί ο φορολογούμενος.

2) Δηλώσεις παρελθόντων ετών ο φορολογούμενος μπορεί να βρει στον λογαριασμό του στο σύστημα ΤΑΧΙSNET όπου είναι καταχωρημένα σε ηλεκτρονική μορφή τα έντυπα Ε1 που έχουν υποβληθεί για τα εισοδήματα των ετών 2002-2014 (οικονομικά έτη 2003-2015). 2) Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το 2015 από τον ίδιο το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, το Ε.Κ.Α.Σ., τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από REPOS, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ..

3) Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν από το φορολογούμενο. Τέτοια ποσά είναι για παράδειγμα το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, μια αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.

4) Κάθε έσοδο ή τίμημα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2015 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων συνολικής αξίας άνω των 10.000 ευρώ, μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλων κινητών αξιών. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2015 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου. Εάν το κόστος απόκτησης του πωληθέντος εντός του 2015 περιουσιακού στοιχείου θεωρείτο "τεκμήριο" την χρονιά κατά την οποία αποκτήθηκε και ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του έτους εκείνου, τότε το τίμημα το οποίο καταβλήθηκε τη χρονιά εκείνη για την απόκτησή του δεν θα πρέπει να αφαιρείται από το τίμημα στο οποίο πωλήθηκε εντός του 2015 και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ολόκληρο το ποσό του τιμήματος για την κάλυψη της πρόσθετης διαφοράς εισοδήματος. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος την είσπραξη ποσού από την πώληση περιουσιακού του στοιχείου πρέπει να έχει στη διάθεσή του και να προσκομίσει, εφόσον του ζητηθεί, κυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου ή προσυμφώνου ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου από τα οποία προκύπτουν τα χρηματικά ποσά που εισέπραξε. Για αγοραπωλησία αυτοκινήτων μεταξύ ιδιωτών αρκεί μία υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 από τους δύο συναλλασσόμενους.

5) Χρηματικά ποσά σε συνάλλαγμα που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2015, εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται. Για την απόδειξη των ποσών αυτών απαιτείται το πρωτότυπο παραστατικό που εκδίδει κάθε τράπεζα όταν εισάγονται χρηματικά κεφάλαια από το εξωτερικό. Μεταξύ των παραστατικών περιλαμβάνεται και η μοναδική βεβαίωση αγοράς συναλλάγματος.

6) Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2015 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2015 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.

7) Ποσά που εισέπραξε το 2015 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2015 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμοδίου προϊσταμένου ΔOY από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από την 31η-12-2015.

8) Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του Ο.Π.Α.Π. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογούμενου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον O.Π.A.Π. ή από την εταιρία που διενεργεί τις κληρώσεις των Λαχείων.

«Βεβαίως θα υπάρχει φορολογική επιβάρυνση στα εισοδήματα του 2016, αλλά θα είναι δίκαιη και αναλογική και θα είναι από ένα ύψος και πάνω», δήλωσε χαρακτηριστικά, στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Τρύφων Αλεξιάδης, απαντώντας σε σχετική επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξανδρου Τριανταφυλλίδη.

Ταυτόχρονα, διαβεβαίωσε ότι την ερχόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσει η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων για το 2015 και, όπως είπε, ούτε υπάρχει, ούτε θα υπάρξει, αναδρομικά, κανένα νέο μέτρο.

Ο κ. Αλεξιάδης έκανε λόγο για υπερβολές και υποκρισία των ΜΜΕ σε ό,τι αφορά επιβαρύνσεις και περικοπές σε μισθούς 1.500 και 2.000 ευρώ, ενώ λίγο αργότερα, απαντώντας σε άλλη ερώτηση του βουλευτή των ΑΝΕΛ, Δημήτρη Καμένου, συντάχθηκε με την άποψη ότι το φορολογικό σύστημα έχει πολλές αδικίες.

«Είναι σαφέστατο ότι το υπάρχον φορολογικό σύστημα δεν είναι αυτό που μπορεί να βοηθήσει την κοινωνία και την οικονομία να αναπτυχθεί. Υπάρχει πίεση, λόγω των συμφωνιών που έχουν γίνει, προσπαθούμε να κάνουμε πιο λογικές τις διατάξεις, που είναι σε πολλές περιπτώσεις παράλογες και άδικες» είπε χαρακτηριστικά.

«Αν ήθελα να βάλω έναν τίτλο στην φορολογική ιστορία της χώρας θα ήταν, "τέλειωσαν τα άσχημα, τώρα έρχονται τα χειρότερα"», κατέληξε ο αναπληρωτής υπουργός.

Μια απόφαση ανοίγει τον δρόμο σε εκατομμύρια φορολογουμένους–με τη σφραγίδα, μάλιστα, του Συμβουλίου Επικρατείας– να αμφισβητήσουν τη φορολογία των ακινήτων τους προσκομίζοντας οι ίδιοι αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία η φορολογική διοίκηση, με βάση την απόφασή του, θα πρέπει να αποδεχτεί και να συνεκτιμήσει.

Πρόκειται για την υπ’ αριθμόν 86/15 απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, η οποία ελήφθη, μάλιστα, σε πιλοτική δίκη, η οποία, όπως εκτιμούν έμπειροι νομικοί, ανοίγει διάπλατα τον δρόμο της διεκδίκησης αποζημίωσης για τους Έλληνες πολίτες σχετικά με την εξοντωτική και εξωπραγματική φορολογία ακινήτων που πλήρωσαν τόσα χρόνια.

Η σημαντικότητα της απόφασης εδράζεται στο ότι, πλέον, η διεκδίκηση αποζημίωσης δεν θα στηρίζεται στη διαφορά στις αντικειμενικές αξίες, αλλά στην εκτίμηση ορκωτού εκτιμητή για την πραγματική αξία του ακινήτου τους. Το δικαστήριο δέχτηκε για πρώτη φορά στα χρονικά ότι δικαιούται να το πράξει ο φορολογούμενος.

Δεν δικαιούται να απορρίπτει η ΔΟΥ

Όπως εξηγεί ο δικηγόρος Γιάννης Κυριακόπουλος,η απόφαση αυτή του ΣτΕ είναι ιδιαιτέρως σοβαρή, καθώς θίγει την πεμπτουσία του προβλήματος του προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων, όχι περιστασιακά, ούτε με βάση το εάν η εκάστοτε αντικειμενική αξία οφείλει να προσαρμόζεται ή όχι, όπως έκριναν άλλες συναφείς αποφάσεις:

Αυτό που αναδεικνύεται είναι η δυνατότητα του φορολογουμένου να αμφισβητήσει τη φορολογητέα αξία ακινήτων, όπως έχει προσδιοριστεί στο εκκαθαριστικό σημείωμα-δήλωση ΦΑΠ βάσει του αντικειμενικού τρόπου προσδιορισμού αγοραίας αξίας, και, στη συνέχεια, να ζητήσει από το δικαστήριο, με προσφυγή του κατά της σχετικής απορριπτικής πράξης του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΟΥ, τον εκ μέρους του προσδιορισμό της, προσκομίζοντας την εκτίμηση επαγγελματία ορκωτού εκτιμητή, η οποία θα διεξαχθεί με τα κριτήρια της εκτιμητικής επιστήμης

Ισχύουν στην Ευρώπη

Οι Έλληνες φορολογούμενοι ζητούσαν, λοιπόν, από το ΣτΕ τα αυτονόητα, που ισχύουν στο διεθνές στερέωμα:Σημειωτέον ότι οι αντίστοιχες φορολογικές νομοθεσίες στο εξωτερικό (ειδικά στις ΗΠΑ και στη Γαλλία)
προβλέπουν πάντα το δικαίωμα του φορολογουμένου να αμφισβητεί την αξία που υπολόγισε η φορολογική αρχή για ένα ακίνητο.

Άλλωστε, όπως εξηγεί ο κ.Κυριακόπουλος,ο υπολογισμός της αξίας των ακινήτων για τον ΕΝΦΙΑ δεν είναι ίδιος με την «αντικειμενική αξία» που εφαρμόζουν οι συμβολαιογράφοι ή οι λογιστές και στηρίζεται αποκλειστικά στις πληροφορίες που υπάρχουν στις δηλώσεις Ε9.

Αυτός ο τρόπος υπολογισμού δεν είναι διαθέσιμος στον φορολογούμενο και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να ελεγχθεί αν έχει εφαρμοστεί σωστά ο νόμος, καθώς μόνο οι υπάλληλοι των ΔΟΥ έχουν πρόσβαση στους συντελεστές, βάσει των οποίων έχει γίνει ο υπολογισμός της αξίας των ακινήτων. Σε κάθε περίπτωση,όμως, ο κάθε φορολογούμενος δικαιούται να φορολογηθεί στην πραγματική αξία του ακινήτου του.

Το σκεπτικό

Το δικαστήριο, λοιπόν, ήρθε και ξεκαθάρισε πως,πλέον, ο φορολογούμενος μπορεί να αντιλέγει βασίμως σε αυτό που θεωρεί το κράτος«αξία του ακινήτου του». Αναφέρει, στο σκεπτικό του, στο υπ’ αριθμόν 9

«Επειδή, όπως έχει παγίως κριθεί, οι ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 41 του ν. 1249/1982 δεν είναι αντίθετες με το Σύνταγμα, αφού με αυτές δεν θεσπίζεται αμάχητο τεκμήριο προσδιορισμού της αξίας των εν λόγω ακινήτων, δεδομένου ότι ο φορολογούμενος δύναται με δική του πρωτοβουλία να αποστεί από την εφαρμογή του αντικειμενικού τρόπου προσδιορισμού της αγοραίας αξίας, ζητώντας από το δικαστήριο, κατά την παράγραφο 6 της ως άνω διατάξεως, τον εκ μέρους του προσδιορισμό της.

Κατ” αναλογία, και οι διατάξεις των άρθρων 32 και 34 του ν. 3842/2010,με τις οποίες, επίσης, παρέχεται στον φορολογούμενο η δυνατότητα να αμφισβητήσει τη φορολογητέα αξία ακινήτων όπως έχει προσδιοριστεί στο εκκαθαριστικό σημείωμα-δήλωση ΦΑΠ, βάσει του αντικειμενικού τρόπου προσδιορισμού αγοραίας αξίας και, στη συνέχεια, να ζητήσει από το δικαστήριο, με προσφυγή του κατά της σχετικής απορριπτικής πράξης του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΟΥ, τον εκ μέρους του προσδιορισμό της, δεν είναι, κατά το μέρος αυτό, αντίθετες
με το Σύνταγμα.

Διά ταύτα, επιλύει το ζήτημα που του τέθηκε παραδεκτώς ως εξής:

Εφόσον ο φορολογούμενος, ο υποκείμενος σε φόρο ακίνητης περιουσίας, έχει τη δυνατότητα, κατά τις διατάξεις των άρθρων 32 και 34 του ν. 3842/2010, ερμηνευόμενες σε συνδυασμό με εκείνες του άρθρου 4 της κατ” εξουσιοδότηση του άρθρου 34 παρ.6 του νόμου τούτου (ν. 3842/2010) εκδοθείσης ΠΟΛ 1225/24.12.2012 απόφασης του υφυπουργού Οικονομικών (Β 3573) [όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1188/30.7.2013 όμοια (Β 1919)],να αμφισβητήσει με προσφυγή του στο διοικητικό δικαστήριο το ύψος της αντικειμενικής αξίας του βαρυνόμενου με τον ως άνω φόρο ακινήτου του, η ως άνω ρύθμιση δεν αντίκειται στο Σύνταγμα».

Αυτόματη αναπροσαρμογή των συντελεστών υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ ώστε να μην υπάρξει η παραμικρή απώλεια εσόδων απαιτούν οι εκπρόσωποι των θεσμών. Αυτό, σε απλά ελληνικά, μεταφράζεται σε αύξηση του φόρου ανά τετραγωνικό μέτρο μετά τη μείωση των αντικειμενικών αξιών αλλά και ψαλίδισμα των πιθανοτήτων να προχωρήσει η κυβέρνηση στην αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από έναν νέο φόρο τύπου ΦΜΑΠ προκειμένου να απαλλαγούν οι περισσότεροι ιδιοκτήτες από τα βάρη που επιφέρει ο φόρος με την σημερινή μορφή του.

Θεωρείται από τώρα δεδομένο ότι θα υπάρξουν ιδιοκτήτες οι οποίοι όχι μόνο δεν θα δουν μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ, αλλά αντιθέτως θα κληθούν να πληρώσουν και περισσότερα

Η συζήτηση για το πώς θα γίνει η αυτόματη αναπροσαρμογή των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ έχει ξεκινήσει από τον Φεβρουάριο σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων. Οι δανειστές ζήτησαν και πήραν στοιχεία για τις μειώσεις που έγιναν στις αντικειμενικές αξίες. Ουσιαστικά ζήτησαν τις μέσες μειώσεις των τιμών ζώνης προκειμένου να προσεγγίσουν τις απώλειες εσόδων. Δεδομένου ότι οι όποιες αναπροσαρμογές των συντελεστών θα στηριχθούν σε μέσες τιμές, θεωρείται από τώρα δεδομένο ότι θα υπάρξουν ιδιοκτήτες οι οποίοι όχι μόνο δεν θα δουν μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ, αλλά αντιθέτως θα κληθούν να πληρώσουν και περισσότερα.

Χαρακτηριστικά είναι τα ακόλουθα ευρήματα:

Στις φθηνότερες περιοχές της Αγίας Παρασκευής, προκύπτει μείωση της τιμής ζώνης από τα 1400 στα 1200 ευρώ. Όμως ο ΈΝΦΙΑ δεν αλλάζει. Στις ακριβότερες περιοχές του Αγίου Δημητρίου, προκύπτει μείωση στην τιμή ζώνης κατά 250 ευρώ (από τα 1500 στα 1250 ευρώ) αλλά και πάλι προκύπτει μηδενική μεταβολή στον ΕΝΦΙΑ. Το ίδιο ισχύει επίσης σε περιοχές των Αγίων Αναργύρων, σε πολλά δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Αθηναίων, στο Αιγάλεω, σε περιοχές του Αλίμου, στο Μαρούσι, Στην Αργυρούπολη, (σ.σ ακόμη και στα ακριβά σημεία όπου προκύπτει μείωση της τιμής ζώνης κατά 350 ευρώ, ο φόρος δεν αλλάζει), στο Ελληνικό, στην Καισαριανή, στις φθηνότερες περιοχές της Κηφισιάς και της Νέας Ερυθραίας, στην Νέα Φιλαδέφεια, στην Πεύκη και σε δεκάδες άλλες περιοχές.

Τι θα συμβεί σε αυτές τις περιοχές αν το υπουργείο Οικονομικών προχωρήσει σε οριζόντια αύξηση του φόρου ανά τετραγωνικό;Παρά τις μειώσεις των αντικειμενικών αξιών, οι φόροι θα γίνουν περισσότεροι.

Γιατί συμβαίνει αυτό το «παράδοξο»;

Έχει να κάνει με τον τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ. Και πάλι η χώρα έχει διαιρεθεί σε ζώνες με βάση τις αντικειμενικές αξίες και σε κάθε ζώνη αντιστοιχεί ένα ποσό φόρου ανά τετραγωνικό. Για να αλλάξει ο φόρος, πρέπει να αλλάξει και η ζώνη αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντοτε. Για την ακρίβεια, δεν συμβαίνει σε καμία από τις περιοχές που προαναφέρθηκαν. Προφανώς, υπάρχουν και περιοχές που επέρχονται μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ με βάση τον σημερινό τρόπο υπολογισμού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ο Χολαργός, το Χαϊδάρι, η Πετρούπολη, η Πεντέλη, το Παλαιό Φάληρο, περιοχές της Καλλιθέας κλπ.

Το υπουργείο Οικονομικών είχε εξαγγείλει ότι θα αλλάξει τον τρόπο υπολογισμού του φόρου ακινήτων ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι συνολικές αξίες των ακινήτων του καθενός και όχι η επιφάνεια του κάθε ακινήτου ξεχωριστά όπως ισχύει τώρα. Δεδομένου ότι ο ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να ξεκινήσει να εισπράττεται μέσα στο καλοκαίρι, θεωρείται αμφίβολο αν υπάρχει πλέον χρόνος να προχωρήσει τέτοιος ανασχεδιασμός τουλάχιστον για το 2016. Το πιο πιθανό είναι ότι θα πορευτούμε με τον ΕΝΦΙΑ και τους αυξημένους συντελεστές

toc