Το “bullying” στα σχολεία, καθρέπτης της κοινωνίας και των ευθυνών μας

Την περασμένη βδομάδα ένα τραγικό γεγονός τάραξε όλη την ελληνική κοινωνία. Ενα παιδί, πριν περάσει καλά-καλά το κατώφλι της εφηβείας, πέρασε το κατώφλι του θανάτου. Αυτόχειρας 15χρονος μαθητής δι’ απαγχονισμού στη βεράντα του σπιτιού του στην Αργυρούπολη.

Επειδή δεν άντεχε την κακοποιητική, απαξιωτική, χλευαστική συμπεριφορά στη μικρή σχολική κοινωνία, που γι’ αυτό όμως ήταν ο κόσμος ολόκληρος. Κι επειδή πίστεψε ότι, με τον τραγικό θάνατό του, θα μπορούσε να τιμωρήσει τους «βασανιστές» του περισσότερο απ’ όσο εκείνοι τον βασάνιζαν στη ζωή του.

Και εδώ αρχίζουν τα αναπάντητα ερωτήματα: «Φταίνε οι καθηγητές κι η εγκληματική αδιαφορία τους»; «Φταίνε οι γονείς, που μεγαλώνουν... τραμπούκους»; «Φταίνε οι γονείς του νεαρού αυτόχειρα, που ίσως δεν τους εμπιστευόταν το παιδί, που δεν τους μιλούσε, που δεν κατάλαβαν τι συμβαίνει»; «Φταίνε όλα αυτά και άλλα ακόμη;»

Την εποχή που η «πολιτική ορθότητα» μας κάνει να κατεβάζουμε τα παιδιά μας στην «Ημέρα... υπερηφάνειας» για να τα συμφιλιώσουμε – ντε και καλά – με τη διαφορετικότητα, που ενίοτε  τα πολιτικοποιούμε αβασάνιστα για να στηρίξουμε κάποιες κομματικές σκοπιμότητες σε τοπικό επίπεδο, που κατηγορούμε ανερυθρίαστα σαν δήθεν ... φασίστες (!), όσους θέλουν να βάλουν κάμερες στα σχολεία για να περιφρουρήσουν, όσο γίνεται περισσότερο,τ α ανακαινισμένα με τα χρήματα του λαού σχολικά κτίρια και σχολικές αυλές, καθώς και τη μαθητική κοινότητα, από τους διάφορους βανδάλους ίς μπαχαλάκηδες ή/και διακινητές ουσιών, που κατηγορούμε αβασάνιστα για ... βιαιότητα κάποιους δασκάλους ή καθηγητές γιατί τόλμησαν να τιμωρήσουν μαθητές.... τραβώντας λίγο το αυτί, όπως εξάλλου έκαναν - και καλώς - οι παλαιότεροι δάσκαλοι, είναι σαν να χλευάζουμε τους εαυτούς μας!

Νομίζουμε ότι τα παιδιά μπορούν να διακρίνουν καθαρά το σημαντικό από το ασήμαντο; Το σοβαρό από το αστείο. Το επικίνδυνο από το ακίνδυνο; Θεωρούμε την πειθαρχία στους εαυτούς και τον σεβασμό στους δασκάλους σαν κάτι το αναχρονιστικό; 

Δηλώνουμε ανεπάρκεια ως προς το να δώσουμε συμβουλές για το πώς αντιμετωπίζεται το bullying. Το αφήνουμε σε αυτούς που θεωρούν εαυτούς επαρκείς.

Πάντως, αυτή η αφίσα που κυκλοφορεί με το φερμουάρ στο στόμα και καλεί τα θύματα να μιλήσουν δεν βλέπει το πρόβλημα στη ρίζα του διότι, αν τα θύματα μπορούσαν να μιλήσουν, δεν θα ήταν θύματα. Και ψυχανεμίζομαι ότι αν ήμουν σήμερα παιδί και άκουγα όλα αυτά, για να αισθανθώ προστατευμένος, μπορεί και να πήγαινα με το μέρος του ισχυρού.

Το λέει άλλωστε ένας νεαρός στο μήνυμα που έστειλε μέσω φ/β σε κάποιον φίλο με αφορμή το τραγικό γεγονός στην Αργυρούπολη : «...Για να τα έχω καλά με αυτούς και να μην τρώω ξύλο, αναγκαζόμουν να παίρνω το μέρος τους και να κοροϊδεύω κι εγώ άλλα παιδιά. Δεν ήταν κάτι που το έκανα γιατί ήθελα, αλλά για να νιώθω ότι ανήκω κι εγώ στους ισχυρούς του σχολείου».

Και κάτι τελευταίο, ως απλή παρατήρηση:

Ο ρόλος που διαδραματίζουν οι γονείς και, κυρίως, οι Σύλλογοί τους στο σχολείο είναι πολλαπλός και σύνθετος και, βέβαια, σε καμιά περίπτωση "πολιτικός/κομματικός", όπως δυστυχώς συμβαίνει σε κάποιες περιπτώσεις (π.χ. με τη διάθεση σχολικών αιθουσων για τοπικές πολιτικές εκδηλώσεις κλπ). Οι γονείς ως πρώτοι «φυσικοί» παιδαγωγοί των παιδιών τους θέτουν τις βάσεις της αγωγής και της διαπαιδαγώγισής τους, αλλά ακόμη και της γενικότερης μόρφωσής τους.

Με άλλα λόγια αυτοί αποτελούν το κέντρο αναφοράς της ολοκληρωμένης μόρφωσης των παιδιών τους με βάση και τις ανθρώπινες αξίες. Η αμέριστη φροντίδα για το παιδί τους δεν περιορίζεται μόνο στο οικογενειακό περιβάλλον, αλλά επεκτείνεται και πέραν αυτού εισχωρεί στην ίδια τη ζωή του σχολείου.

Θεωρούμε πως είναι πάρα πολύ σημαντικό να συμμετέχουν οι γονείς και οι Συλλογοί τους στις επίσημες και ανεπίσημες εκδηλώσεις που οργανώνονται κάθε φορά από το σχολείο. Για τη λήψη αποφάσεων, όχι μόνο για απλά κτιριακά, ή πειθαρχικά θέματα, αλλά συγχρόνως για οικονομικά και γενικότερα για διαχειριστικά,  για τα οποία θα πρέπει να υπάρχει στενή συνεργασία, αλλά και μεγάλη κατανόηση μεταξύ γονέων, διεύθυνσης σχολείου, δήμου και πολιτείας.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο θεωρούμε ότι οι Σύλλογοι Γονέων θα συμβάλλουν προληπτικά - πριν συμβούν τέτοιου είδους τραγικά γεγονότα, όπως αυτό στην Αργυρούπολης, και όχι εκ των υστέρων - ως και αποτελεσματικότερα στη σωστή λειτουργία του σχολείου, αλλά και στην ευκολότερη αποκατάσταση της ισορροπίας του, όταν αυτή μερικές φορές διαταράσσεται, και δικαίως, εφόσον πρόκειται για συνύπαρξη ομάδων, που σφίζουν από ζωή και οι οποίες πρέπει να διακατέχονται μόνιμα από δραστικές ενέργειες και ανεξάντλητο δυναμισμό, που θα πρέπει συνεχώς να εκφράζονται σε έργο, όχι όμως καταστρεπτικό για τους ίδιους και το περιβάλλον τους!

Οι αρμόδιοι και ... αναρμόδιοι ας ανασκουμποθούν, ας αναλογισθιούν τα συμβαίνοντα και ας αναλάβουν τις ευθύνες τους, πριν θρηνήσουμε κι άλλα τραγικά θύματα .... 

Γ. Τ.ζωρτζίνης, Φυσικός, Ηλ. Μηχανικός, MSc