Κόσμος

Τουλάχιστον 35 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μετά από τον εκτροχιασμό τρένου στις παρυφές της ισπανικής πόλης Σαντιάγο ντε Κομποστέλα στην Γαλικία της βόρειας Ισπανία, δήλωσε ο επικεφαλής της επαρχίας Αλμπέρτο Νούνιες Φέιχο, στο ραδιοφωνικό σταθμό Καντένα Σερ. Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχουν περίπου 200 τραυματίες.

Τουλάχιστον 42 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 100 τραυματίστηκαν όταν δυνάμεις ασφαλείας προχώρησαν σε βίαιη καταστολή καθιστικής διαμαρτυρίας υποστηρικτών του αποπεμφθέντος προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι, με πυρά και δακρυγόνα, έξω από την έδρα της Ρεπουμπλικανικής Φρουράς στο Κάιρο.

Η Μουσουλμανική Αδελφότητα κάλεσε το λαό να εξεγερθεί και τη διεθνή κοινότητα να επέμβει για να εμποδίσουν την «εμφάνιση μίας νέας Συρίας στον αραβικό κόσμο».

Σε μία κίνηση επίδειξης δύναμης, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές, υποστηρικτές και αντιπολιτευόμενοι στο Μοχάμεντ Μόρσι, έχουν βγει στους δρόμους πολλών αιγυπτιακών πόλεων.

Συμπλοκές μεταξύ των δύο αντίπαλων πλευρών σημειώθηκαν την Κυριακή στην Αλεξάνδρεια, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων.

Οι υποστηρικτές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, από την οποία προέρχεται ο Μοχάμεντ Μόρσι, πραγματοποιούν μαζικές κινητοποιήσεις εδώ και δέκα ημέρες σε διάφορα σημεία του Καΐρου για να προασπίσουν τη «νομιμότητα» του του πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου στην ιστορία της Αιγύπτου.

Στην πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου πλήθος κόσμου διαδηλώνει κατά του Μόρσι, ο οποίος έχει συλληφθεί και κρατείται, όπως και υψηλόβαθμα στελέχη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. 

Αντιδράσεις από το εξωτερικό 

Τα τελευταία αιματηρά επεισόδια στο Κάιρο καταδίκασε ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, κάνοντας λόγο για σφαγή. Απηύθυνε έκκληση «να ξεκινήσει πολιτική διαδικασία εξομάλυνσης που σέβεται την εθνική βούληση των Αιγυπτίων».

Αεροσκάφος Boeing 777 της κορεατικής αεροπορικής εταιρίας Asiana Airlines συνετρίβη κι έπιασε φωτιά στο διεθνές αεροδρόμιο του Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ, όπου αποπειράθηκε να πραγματοποιήσει κατεπείγουσα προσγείωση, ανακοίνωσε η αμερικανική ομοσπονδιακή υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας (FAA).

Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν πως έγινε ένα λάθος στην προσγείωση, με αποτέλεσμα να κοπεί η ουρά του αεροπλάνου, στη συνέχεια να γυρίσει ανάποδα και να τυλιχτεί στις φλόγες.

Σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο CNN, είναι ασαφές αν και πόσα θύματα υπάρχουν, ενώ η FAA ανέφερε πως δεν γνωρίζει πόσοι άνθρωποι επέβαιναν στο 777.

Όπως έγραψε πάντως στο Twitter ένας από τους επιβάτες, ο κ. David Eun, οι περισσότεροι από όσους ήταν στο αεροσκάφος είναι ήρεμοι, ενώ τα σωστικά συνεργεία βοηθούν τους τραυματίες.

Το αεροσκάφος ανήκει στην εταιρία Asiana Airlines, μια από τις μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρείες της Ν. Κορέας.

Με κύρια άρθρα τους, δυο μεγάλες αμερικανικές εφημερίδες προβάλλουν τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Η New York Times, με αφορμή την τελευταία απόφαση στην Ευρωομάδα (Eurogroup), υποστηρίζει ότι είναι «Λάθος συνταγή για την Ελλάδα» ενώ η Wall Street Journal κάνει λόγο για την «Η επερχόμενη διαγραφή του ελληνικού χρέους».

Η New York Times σημειώνει ότι, την περασμένη Δευτέρα, η Ελλάδα και οι χρηματοπιστωτικοί επόπτες της συμφώνησαν για τους όρους συνέχισης των δανειακών πληρωμών. Η συμφωνία αποτελεί αιτία ανακούφισης, χωρίς αυτήν η Ελλάδα θα χρεοκοπούσε. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, δεν συνιστά λόγο εορτασμού, στην πραγματικότητα είναι ακριβώς το αντίθετο..

Σύμφωνα με τη σύνταξη της εφημερίδας, η Ελλάδα πρέπει αυτή την στιγμή να εφαρμόσει οδυνηρές μεταρρυθμίσεις, ωστόσο η προϋπόθεση γι΄ αυτές τις μεταρρυθμίσεις δεν είναι η λιτότητα, όπως απαιτείται στη συμφωνία, αλλά η οικονομική ανάκαμψη.

Στη συνέχεια, διατυπώνεται η άποψη ότι η Ελλάδα βρίσκεται ήδη σε κρίσιμη κατάσταση και η συμφωνία της Δευτέρας απλώς θα επιδεινώσει τα πράγματα. Η χρόνια λιτότητα και η οικονομική ύφεση έχουν δηλητηριάσει την πολιτική ζωή στην Ελλάδα, έχουν καταστήσει άνεργο έναν στους τέσσερις Έλληνες εργαζόμενους (και σχεδόν 2 στους 3 νέους), ενώ έχουν διαρρήξει το δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας στη χώρα, επισημαίνεται χαρακτηριστικά.

Αυτές οι θυσίες, όπως υποστηρίζεται, έχουν καταπνίξει τις επενδύσεις και έχουν κατασπαταλήσει ανθρώπινους πόρους. Οι εμπειρογνώμονες δηλώνουν ότι υπάρχουν λίγες πιθανότητες οι περαιτέρω θυσίες να αναστήσουν την ελληνική οικονομία ή να καταστήσουν βιωσιμότερο το ελληνικό χρέος. Ωστόσο, αυτό είναι ότι ακριβώς διατείνονται για μια ακόμη φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ.

Στο κύριο άρθρο της NYT αναφέρεται επίσης ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς αισθάνθηκε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να το αποδεχθεί. Συμφώνησε λοιπόν να περικόψει τους μισθούς και να καταργήσει 15.000 θέσεις εργασίας στο δημόσιο τομέα, όχι μέσω συνταξιοδοτήσεων ή παραιτήσεων, αλλά απολύοντας τους κατόχους των θέσεων αυτών, όπως σημειώνεται.

Ο ελληνικός δημόσιος τομέας είναι διογκωμένος, αναποτελεσματικός και μαστίζεται από πελατειακές σχέσεις, όπως τονίζεται, ενώ σαφώς χρήζει μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προγράμματος οικονομικής ανανέωσης και ανάκαμψης. Ωστόσο, το να διώχνεις χιλιάδες εργαζόμενους, όταν το ποσοστό ανεργίας είναι 27% δεν αποτελεί τον ενδεδειγμένο δρόμο για μια πραγματική μεταρρύθμιση,

ιδιαίτερα όταν αυτό συμβαίνει κατόπιν των εντολών ξένων τραπεζιτών. Ο τελευταίος αυτός γύρος περικοπών στο δημόσιο τομέα, τον περασμένο μήνα, όταν έπαυσε η λειτουργία του κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα, είχε πολύ αρνητικά αποτελέσματα και σχεδόν κατακερμάτισε την εύθραυστη κυβέρνηση συνασπισμού του κ. Σαμαρά, εκτιμά η σύνταξη της εφημερίδας.

Επίσης, η συμφωνία της Δευτέρας, όπως επισημαίνεται, καλεί για ένα ασταθές πρόγραμμα καταβολής πληρωμών που θα επιτρέψει στους πιστωτές να αναβάλουν τις δανειακές δόσεις εάν η Ελλάδα δεν συμμορφωθεί προς τις υποχρεώσεις της έως τις 19 Ιουλίου. Εν συντομία, όσο πιο αβάσιμη γίνεται η λιτότητα ως φάρμακο για την οικονομία, τόσο λιγότερο αμφισβητείται ως πολιτική φόρμουλα.

Ο πιο σταθερός υποστηρικτής της, η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ, ετοιμάζεται για νέες εκλογές αυτόν τον Σεπτέμβριο και είναι πολύ απίθανο να αλλάξει τη συμπεριφορά της -που είναι δημοφιλής στους Γερμανούς φορολογούμενους- πριν τις εκλογές. Ούτε επίσης είναι πιθανόν να αλλάξει συμπεριφορά η κα Μέρκελ σε περίπτωση επανεκλογής της, σύμφωνα με το άρθρο.

Τέλος, επισημαίνεται ότι άλλοι πιστωτές, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, φαίνονται να ανησυχούν περισσότερο από το προφανές ότι η λιτότητα έχει επιφέρει πραγματική καταστροφή στην ελληνική οικονομία. Αλλά αυτή η συνειδητοποίηση μέχρι στιγμής δεν έχει προκαλέσει αλλαγή πολιτικής ή ανακούφιση στους Έλληνες που υποφέρουν.

«Η επερχόμενη διαγραφή του ελληνικού χρέους»

Το κύριο άρθρο της Wall Street Journal έχει τον τίτλο: «Η επερχόμενη διαγραφή του ελληνικού χρέους» και υπότιτλο: «Η ΕΕ δεν πρόκειται να πάρει ποτέ τα χρήματά της πίσω».

Σύμφωνα με τη σύνταξη της εφημερίδας, η συμφωνία της Δευτέρας για τη συνέχιση του δανεισμού της ελληνικής κυβέρνησης ήταν το εύκολο έργο για την Ευρώπη. Η ΕΕ και το ΔΝΤ δεν ξόδεψαν τρία χρόνια και πάνω από 200 δις ευρώ για να αφήσουν τώρα την χώρα μετέωρη.

Το δύσκολο έργο είναι να πάρουν τα χρήματά τους πίσω, όπως τονίζεται: Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκαγκ Σόιμπλε και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έχουν χαιρετήσει ενίοτε τα «επιτεύγματα» της Αθήνας, όπως αυτά παρουσιάζονται. Παρ΄ όλα αυτά το χρέος της Ελλάδας σε σχέση με το ΑΕΠ της ανήλθε στο 157% στα τέλη του προηγούμενου έτους, ακόμη και μετά την αναδιάρθρωση που μείωσε δραστικά την αξία του χρέους που κατείχαν οι ιδιώτες. Το 2012, το δημόσιο έλλειμμα ήταν στο 10% σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας, παράλληλα με ένα ποσοστό ανεργίας της τάξης του 26,8%, την πενταετή συρρίκνωση του ΑΕΠ και την περαιτέρω ύφεση του 4,4% που αναμένεται για το τρέχον έτος.

Όλα αυτά υπογραμμίζουν αυτό που γίνεται σιγά-σιγά σαφές ακόμη και στις Βρυξέλλες και στη Φραγκφούρτη: Η Ελλάδα δεν πρόκειται να αποπληρώσει ποτέ τα χρήματα που της δάνεισαν για να την «σώσουν». Η τρέχουσα συζήτηση για το εάν η Ελλάδα έχει κάνει αρκετά μέσω των μεταρρυθμίσεων, της αύξησης των φόρων και της περικοπής δαπανών ώστε να κερδίσει την επόμενη δόση του σχεδίου διάσωσης, δεν έχει πολύ μεγάλο νόημα. Εάν η Ελλάδα αφεθεί μόνη της ή απομακρυνθεί, οι πιστωτές της στην Ευρωζώνη θα χάσουν τα χρήματά τους. Αυτό το γνωρίζουν σίγουρα τόσο οι Έλληνες, όπως και οι Γερμανοί.

Γνωρίζουν επίσης ότι το ποσοστό του εξωτερικού χρέους της Ελλάδας είναι πολύ χειρότερο συγκριτικά με την περίοδο έναρξης των δανείων, όταν το χρέος της ανέρχονταν μόλις στο 129% του ΑΕΠ, και γι΄ αυτό η όποια συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους της Ελλάδας μοιάζει με ανέκδοτο.

Η Άγγελα Μέρκελ δήλωσε από την αρχή ότι ένας από τους στόχους της ήταν να καταστήσει το δάνειο τόσο επαχθές, ώστε κανείς άλλος να μην επεδίωκε κάτι ανάλογο. Αποστολή εξετελέσθη: Όλοι απεύχονται τη μοίρα της Ελλάδας για τους ίδιους και η ελληνική εμπειρία έκανε την επιλογή ενός δανείου, πολύ λιγότερο ελκυστική για τις λοιπές χώρες της ευρωζώνης.

Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με το άρθρο της εφημερίδας, υπάρχει η άποψη στη Βόρεια Ευρώπη ότι χωρίς αυτή τη συνεχή πίεση, η Αθήνα μπορεί να οπισθοχωρήσει στους παλιούς κακούς της τρόπους και ότι οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις δεν θα πραγματοποιηθούν ποτέ.

Στην πραγματικότητα, οι μεταρρυθμίσεις στην Αθήνα ήταν βεβιασμένες και ανεπαρκείς, παρά την υποτιθέμενη πίεση. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα που συνοδεύει κάθε διαδοχική αναθεώρηση του ελληνικού δανείου και η διαρκής (αν και απίθανη) απειλή ότι οι πιστωτές της Αθήνας θα αποχωρήσουν εάν δεν εκπληρωθούν οι όροι που έχουν θέσει, δεν ωφελούν την ιδιωτική οικονομία στην Ελλάδα. Ούτε η διαχείριση της ελληνικής οικονομίας από το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και τη Φραγκφούρτη παρήγαγε μια οικονομική αναγέννηση. Αντιθέτως, επιδείνωσε τη δυσλειτουργία και την ξενοφοβία της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα.

Για την Ελλάδα, το τέλος αυτής της διάσωσης δεν θα έρθει αρκετά σύντομα. Και το τέλος μπορεί να χρειαστεί να ξεκινήσει με την αναγνώριση ότι το να δανείσεις στην Ελλάδα το αντίστοιχο του 100% του ΑΕΠ της, προκειμένου η χώρα να αντιμετωπίσει τα υπερβολικά προβλήματα χρέους, δεν επρόκειτο ποτέ να λειτουργήσει όπως ήταν αρχικά η πρόθεση.

Η διαγραφή των χρεών για την Ελλάδα θα ήταν δύσκολη από πολιτικής απόψεως -ένας λόγος για τον οποίο η Άγγελα Μέρκελ δεν επιθυμεί καν να συζητήσει το θέμα παρά μόνο μετά τις γερμανικές εκλογές τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Θα ήγειρε ερωτήματα για την ισότιμη μεταχείριση χωρών όπως η Ιρλανδία, η οποία αντιμετωπίζει ένα εξοντωτικό βάρος ευρωπαϊκού χρέους. Και η Ελλάδα είναι υπεύθυνη για την εμπλοκή της σ΄ αυτήν την οικτρή κατάσταση εξαρχής.

Τέλος, υποστηρίζεται ότι την ίδια στιγμή, η Ελλάδα και οι εταίροι της στην ευρωζώνη μοιράζονται την ευθύνη για το καταστροφικό από οικονομικής απόψεως, αποτέλεσμα του δανείου. Η Ελλάδα δεν θα έπρεπε μόνη της να επωμιστεί το κόστος αυτού που έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό ένα κοινό λάθος. Είναι καιρός να εξεταστεί το ενδεχόμενο διαγραφής ενός μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους της χώρας, ακριβώς όπως οι πιστωτές του ιδιωτικού τομέα υπέστησαν αναδιάρθρωση για το ελληνικό χρέος τον περασμένο χρόνο.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η τουρκική αστυνομία έκανε χρήση δακρυγόνων και αντλιών νερού υπό πίεση για να απωθήσει ειρηνικούς διαδηλωτές που προσπάθησαν να εισέλθουν στο αποκλεισμένο πάρκο Γκεζί στην κεντρική πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, που αποτέλεσε το επίκεντρο των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων του περασμένου μήνα, αφού ο κυβερνήτης της χαρακτήρισε παράνομη την κινητοποίηση.

Χιλιάδες άνθρωποι εγκατέλειψαν πανικόβλητοι την πλατεία μετά την επέμβαση της αστυνομίας. Ο κυβερνήτης Χουσεΐν Αβνί Μουτλού είχε δηλώσει νωρίτερα ότι η συγκέντρωση ήταν παράνομη. «Δεν μπορώ να επιτρέψω μια διαδήλωση που δεν είχε εγκρίνει εκ των προτέρων», είπε, σύμφωνα με την εφημερίδα Χουριέτ. «Δεν μπορώ να ενεργώ παράνομα».

Η οργάνωση διαμαρτυρίας Πλατφόρμα Αλληλεγγύης Ταξίμ είχε καλέσει σε πορεία που θα κατέληγε σε μια προσπάθεια οι συμμετέχοντες να εισέλθουν στο Πάρκο Γκεζί, το οποίο παραμένει αποκλεισμένο αφότου άρχισαν εκεί οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στα τέλη του Μαΐου.

Η Πλατφόρμα ανέφερε πως το πάρκο πρέπει να επιστραφεί «στους αληθινούς ιδιοκτήτες του, δηλαδή όλους». Η αστυνομική καταστολή σε βάρος μιας ομάδας πολιτών που διαδήλωσε εναντίον της σχεδιαζόμενης ανάπλασης του πάρκου Γκεζί, μιας μικρής έκτασης με δένδρα στην Ταξίμ, πυροδότησε ένα κύμα διαδηλώσεων διαμαρτυρίας εναντίον της κυβέρνησης του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που οι επικριτές του κατηγορούν ότι γίνεται όλο και πιο αυταρχικός έπειτα από μια δεκαετία στην εξουσία.

Η καταστολή της αστυνομίας -η οποία έκανε χρήση σφαιρών με περίβλημα από καουτσούκ και δακρυγόνων εναντίον άοπλων διαδηλωτών- προκάλεσε την διεθνή κατακραυγή. Ο Μουτλού, μέλος του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, είχε ανακοινώσει μέσω Twitter πως το Πάρκο Γκεζί πρόκειται να ανοίξει ξανά σήμερα Κυριακή.

msn

Eνα γνωστό πρόσωπο εμφανίστηκε σε πολλές από τις διαμαρτυρίες που έγιναν σε δεκάδες πόλεις, σε τρεις ηπείρους, αυτή την εβδομάδα: η μάσκα του Γκάι Φοκς με το ακαταμάχητο χαμόγελο και το πολύ λεπτό μουστάκι.

 Η μάσκα ανήκει στον «V», έναν χαρακτήρα από ένα κόμικ της δεκαετίας του 1980 που έγινε το σύμβολο για μια ομάδα χάκερ με την ονομασία Anonymous. Η περιφρόνησή τους για την κυβέρνηση αντηχεί τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.  

Οι διαμαρτυρίες έχουν πολλές διαφορετικές προελεύσεις. Στη Βραζιλία ο λαός εξεγέρθηκε ενάντια στις αυξήσεις των εισιτηρίων στα λεωφορεία, στην Τουρκία ενάντια σε ένα οικοδομικό έργο. Οι Ινδονήσιοι έχουν απορρίψει τις υψηλότερες τιμές των καυσίμων, οι Βούλγαροι την ευνοιοκρατία της κυβέρνησης. Στην ευρωζώνη κάνουν πορείες ενάντια στη λιτότητα και η Αραβική Άνοιξη έχει γίνει μια μόνιμη διαμαρτυρία ενάντια σχεδόν στα πάντα. Κάθε διαδήλωση είναι οργισμένη με τον τρόπο της.

Ωστόσο, ακριβώς όπως το 1848, το 1968 και το 1989, όταν οι άνθρωποι βρήκαν επίσης μια συλλογική φωνή, οι διαδηλωτές έχουν πολλά κοινά. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, σε όλες τις χώρες, τη μία μετά την άλλη, οι διαδηλωτές έχουν αυξηθεί με απίστευτη ταχύτητα. Είναι πιο ενεργοί στις δημοκρατίες απ' ότι στις δικτατορίες. Τείνουν να είναι συνηθισμένοι, άνθρωποι της μεσαίας τάξης, που δεν ανήκουν σε λόμπι με καταλόγους απαιτήσεων. Ο συνδυασμός της φιέστας και της οργής καταδικάζει τη διαφθορά, την αναποτελεσματικότητα και την αλαζονεία όσων είναι επικεφαλής.
Κανείς δεν μπορεί να ξέρει πώς θα αλλάξει ο κόσμος το 2013 -αν αλλάξει καθόλου. Το 1989, η σοβιετική αυτοκρατορία παράπεσε και έπεσε. Αλλά η πεποίθηση του Μαρξ ότι το 1848 ήταν το πρώτο κύμα της προλεταριακής επανάστασης κατατροπώθηκε από τις δεκαετίες άνθησης του καπιταλισμού και το 1968, το οποίο έδινε την αίσθηση κάτι τόσο ευχάριστα ριζοσπαστικού εκείνη την εποχή, συνέβαλε μάλλον στο να αλλάξει το σεξ παρά η πολιτική. Ακόμη και τώρα, όμως, η ατελής σημασία του 2013 είναι ευδιάκριτη. Και για τους πολιτικούς που θέλουν να πλασάρουν τα ίδια παλιά πράγματα, τα νέα δεν είναι καλά.

Απ' το διαδίκτυο στους δρόμους

Ο ρυθμός των διαδηλώσεων έχει επιταχυνθεί από την τεχνολογία. Το πρόσωπο του V εμφανίζεται τόσο στο Σάο Πάολο όσο και στην Κωνσταντινούπολη, επειδή οι διαμαρτυρίες οργανώνονται μέσω των κοινωνικών δικτύων, που διαδίδουν πληροφορίες, ενθαρρύνουν τη μίμηση και κάνουν τους σκοπούς της μόδας. Όποιος έχει smartphone διαδίδει ιστορίες, αν και όχι πάντα αξιόπιστες. Όταν η αστυνομία έβαλε φωτιά στον καταυλισμό στο πάρκο Γκεζί στην Κωνσταντινούπολη στις 31 Μαΐου, η πράξη εμφανίστηκε αμέσως στο Twitter. Όταν οι Τούρκοι βγήκαν στους δρόμους για να εκφράσουν την οργή τους, οι φλόγες εξαπλώθηκαν από ιστορίες που έλεγαν ότι διαδηλωτές είχαν πεθάνει λόγω της βάναυσης μεταχείρισης της αστυνομίας. Ακόμα κι αν αυτές οι πρώτες ιστορίες αποδείχθηκαν ψευδείς, είχε ήδη γίνει δημοφιλές αυτό που ήθελαν να προβάλουν.

Οι διαμαρτυρίες δεν οργανώνονται πλέον από συνδικαλιστικές ή άλλες ομάδες πίεσης, όπως κάποτε. Κάποιες ξεκινούν από μικρές ομάδες ανθρώπων με κάποιον σκοπό-όπως αυτή ενάντια στις αυξήσεις των ναύλων στο Σάο Πάολο- αλλά η είδηση διαδίδεται τόσο γρήγορα που ο οργανωτικός πυρήνας γιγαντώνεται. Ο αυθορμητισμός δίνει στις διαμαρτυρίες τη μεθυστική αίσθηση του δυνατού. Όμως, αναπόφευκτα, η απουσία οργάνωσης θολώνει την ατζέντα. Η διαμαρτυρία για τα ναύλα της Βραζιλίας έγινε καταδίκη για τα πάντα, από τη διαφθορά ως τις δημόσιες υπηρεσίες. Στη Βουλγαρία η κυβέρνηση ενέδωσε στην απαίτηση του πλήθους να ξεφορτωθεί τον νεοδιορισθέντα επικεφαλής της κρατικής ασφάλειας. Όμως, μέχρι τότε ο κόσμος είχε σταματήσει να ακούει.

Αυτή η έτοιμη παροχή ευρέως, δίκαιου ακτιβισμού μπορεί να εξαφανιστεί τόσο γρήγορα όσο εμφανίστηκε. Αυτή ήταν η μοίρα των διαδηλωτών του κινήματος Occupy, οι οποίοι έστησαν καταυλισμούς στις Δυτικές πόλεις το 2011. Αυτή τη φορά, όμως, οι διαμαρτυρίες τροφοδοτήθηκαν από μια βαθιά δυσαρέσκεια. Η Αίγυπτος υποφέρει από την καταστροφική αποτυχία της κυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα. Η διαμαρτυρία εκεί έχει γίνει ένα υποκατάστατο της αντιπολίτευσης. Στην Ευρώπη, η μάχη αφορά το πώς θα συρρικνωθεί το κράτος. Κάθε φορά που οι περικοπές φθάνουν ένα νέο στόχο -με πιο πρόσφατο το λουκέτο της ΕΡΤ- θα προκαλείται μια άλλη διαμαρτυρία. Μερικές φορές, όπως και στις ταραχές των νεαρών μεταναστών στα προάστια της Σουηδίας τον Μάιο και των βρετανών νέων το 2011, ολόκληρες ομάδες αισθάνονται αποκλεισμένες από την ευημερία γύρω τους. Η Σουηδία έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας των νέων ως προς τη γενική ανεργία από τις χώρες του ΟΟΣΑ. Πάρα πολλοί νέοι Βρετανοί υποφέρουν από την κακή εκπαίδευση. Στις αναδυόμενες οικονομίες η ταχεία πραγματική ανάπτυξη έχει οδηγήσει τους ανθρώπους να περιμένουν τη συνεχή βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου. Αυτή η ευημερία έχει πληρώσει για τις υπηρεσίες και, σε μια άνιση κοινωνία όπως η Βραζιλία, έχει περιορίσει το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Αλλά απειλείται. Στη Βραζιλία, η αύξηση του ΑΕΠ επιβραδύνθηκε από 7,5% το 2010 σε μόλις 0,9% το περασμένο έτος. Στην Ινδονησία, όπου το ΑΕΠ εξακολουθεί να είναι κάτω από 5.000 δολάρια κατά κεφαλήν, οι απλές οικογένειες αισθάνονται έντονα την απώλεια των επιδοτήσεων των καυσίμων.

Μεγαλύτερη δυναμική στον αναδυόμενο κόσμο έχουν οι πολιτικές προσδοκίες της ταχέως αναπτυσσόμενης μεσαίας τάξης. Στο τέλος του περασμένου έτους, οι μορφωμένοι νέοι Ινδοί βγήκαν στους δρόμους πολλών πόλεων μετά τον ομαδικό βιασμό μιας 23χρονης φοιτήτριας ιατρικής, για να διαμαρτυρηθούν για την έλλειψη προστασίας του κράτος προς τις γυναίκες. Ακόμα μεγαλύτερες διαμαρτυρίες σάρωσαν τη χώρα το 2011, καθώς η μεσαία τάξη ξεσηκώθηκε εναντίον της διαφθοράς. Στην Τουρκία ο αριθμός των μαθητών που αποφοιτούν από το πανεπιστήμιο έχει αυξηθεί κατά 8% ετησίως από το 1995. Η νεαρή μεσαία τάξη εξοργίζεται με τον θρησκευτικό συντηρητισμό του πρωθυπουργού, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος θέλει μεγάλες οικογένειες και ελέγχους στο αλκοόλ. Οι 40 εκατ. Βραζιλιάνοι που ξέφυγαν από τη φτώχεια τα τελευταία οκτώ χρόνια είναι σε θέση, για πρώτη φορά, να ελέγξουν την κοινωνία που χρηματοδοτούν οι φόροι τους. Θέλουν αξιοπρεπείς δημόσιες υπηρεσίες αντί για υπερτιμημένα γήπεδα.

Πρόβλημα στις Βρυξέλλες και στο Πεκίνο

Πώς θα εξελιχθούν οι διαμαρτυρίας φέτος; Ένα σκοτεινό συμπέρασμα είναι ότι η δημοκρατία έχει γίνει πιο δύσκολη: η κατανομή των πόρων μεταξύ ανταγωνιστικών ομάδων συμφερόντων είναι πιο σκληρή, αν εκατομμύρια εμφανιστούν στους δρόμους.

Αυτό σημαίνει ότι το καλοκαίρι της ευρωζώνης σίγουρα θα είναι θερμό. Οι πολιτικοί της ηπείρου το έχουν πάρει ελαφρά τη καρδία μέχρι στιγμής (οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στο Παρίσι, για παράδειγμα, ήταν όταν η «Φριζίτ Μπαρντό» ηγήθηκε κάποιων Γάλλων Καθολικών σε μια προσπάθεια να σταματήσουν τους γάμους ομοφυλοφίλων). Ωστόσο, η κοινωνική αστάθεια είναι δύο φορές πιο συχνή όταν οι δημόσιες δαπάνες μειώνονται κατά τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ, απ' ότι όταν αυξάνονται. Σε κάποιο σημείο οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να περιορίσουν τις χρόνιες υπερβολικές δαπάνες για την κοινωνική πρόνοια και να καταπιαστούν με θεσμικές αδυναμίες -και η αναταραχή για το ευρώ θα ακολουθήσει.

Ευτυχώς, οι δημοκρατίες είναι καλές στην προσαρμογή. Όταν οι πολιτικοί αποδέχονται ότι οι άνθρωποι περιμένουν περισσότερα τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν. Η καταπολέμησης της διαφθοράς στις διαμαρτυρίες της Ινδίας δεν οδηγούν σε άμεση αλλαγή, αλλά έβαλαν τα θεμέλια στην εθνική ατζέντα, με την υπόσχεση της προοδευτικής μεταρρύθμισης. Προς τιμήν της, η πρόεδρος της Βραζιλίας, Ντίλμα Ρούσεφ, θέλει έναν εθνικό διάλογο για την ανανέωση της πολιτικής. Αυτό δεν θα είναι ούτε εύκολο ούτε άμεσο. Αλλά οι διαμαρτυρίας θα μπορούσαν να βελτιώσουν κι άλλο τη δημοκρατία στις αναδυόμενες χώρες, ακόμα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι Δημοκράτες μπορεί να ζηλεύουν την ικανότητα των δικτατόρων να καταστέλλουν διαδηλώσεις. Η Κίνα έχει καταφέρει να προλαμβάνει πολλές τοπικές διαμαρτυρίες από το να γίνουν ένα εθνικό κίνημα. Η Σαουδική Αραβία δωροδόκησε τους αντιφρονούντες για να είναι ήσυχοι. Η Ρωσία τους τρομοκρατεί με τις απειλές των προστίμων και φυλάκιση. Ωστόσο, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, οι δυνάστες μπορεί να πληρώσουν ένα υψηλότερο τίμημα. Η χρήση βίας για να φύγουν οι άνθρωποι από τους δρόμους μπορεί να αποδυναμώσει τις κυβερνήσεις θανάσιμα, όπως πιθανόν να ανακαλύψει ο Σουλτάνος ​​Ερντογάν. Και, όπως οι αραβικές κυβερνήσεις ανακάλυψαν πριν από δύο χρόνια, οι δικτατορίες δεν έχουν τους θεσμούς για να διοχετεύσουν την οργή των διαδηλωτών. Βλέποντας τις δημοκρατίες να αγωνίζονται το 2013, οι ηγέτες στο Πεκίνο, τη Μόσχα και το Ριάντ θα πρέπει να αισθάνονται άβολα.

economist